داستاني از يك خدابيامرز!

ساعت هفت و نيم صبح بود كه كسي با عجله در اتاق رو ميزد. معمولا تا قبل ده كسي كاريم نداشت. حدسم درست بود بابا صابخونه بود كه از فرط هيجان نتونست تا ده و نيم طاقت بياره. درحاليكه دستاش ميلرزيد برگه اي را نشانم داد. فكر كردم شايد دفترچه حساب پس اندازش برنده ميليونها پول شده. يه بار بهش گفته بودم اگه دعا كنم صد ميليون برنده شي و شدي، آيا حاضر ميشي نصفش رو بهم ببخشي؟ كمي فكر كرد و گفت تو همش سوالاي سخت سخت ميپرسي!!
اما گفت: دكتر (!) قبض آب اومده، فكر كنم يا يه نقطه كم گذاشتن يا اصلا مال همسادست؟
 بارها بهش گفته بودم كه من دكتر نيستما اما دوست داشت دكتر صدام كنه! نگاه كردم درست و بي عيب بود. قبض آب بابا بود با رقم دويست و خرده اي تومن. گفتم: نه درسته چطور مگه؟
گفت: آخه هميشه بالاي دو هزار تومن بود چي شده حالا ايندفه؟!
گفتم: مگه چند بار نگفتم كه اگه شير حياط رو عوض كني دنيا بكامت ميشه؟ خب شد ديگه!!
گفت: يعني انقد؟! به علي اگه ميدونستم.
و با خوشحالي و بي معطلي رفت پول آب رو بده كه گفتم: الانه بانك تعطيله يه ساعت ديگه برو.

شير حياط از روزي كه آمده بودم چكه ميكرد و بارها تذكر دادم شير خرابه و تعمير بشو نيست. بخرجش نميرفت. چند بارم تعميركار آورد و كلي خرجش كرد اما نشد كه نشد. آخه چطور ميشد كسي را كه شير همين شير رو پونزده قران خريده راضي كرد دو هزار و پانصد تومن بده يك شير ايتاليايي خوب بخره؟ ميگفت تا سي و پنج قرانش هم راضي هسم. ولي بيشتر؛ نع.
حالا ببينيد با چه زبوني عاقبت بردمش پيش مغازه دار و تنهاش گذاشتم و نميدونم با چه زباني اونو هزار تومن خريد!! همه خريدهاش همين جوري بود پنج در صد و ده در صد تخفيف رو اصلا قبول نداشت!

يه لاستيك فسقلي با اينهمه شر و درد سر؟!

چكه كردن شير آب چيزي نيست كه كسي آنرا نديده باشد و يا نشنيده باشد!
چند دقيقه اول داراي صدائي خوشايند و موسيقي وار است اما وقتي ادامه پيدا ميكند غير قابل تحمل ميشود!
در زمان مرحوم "مائو" يكي از روش هاي چيني ها براي شكنجه كردن زندانيان سياسي همين چكه كردن آب بود كه بر سر زنداني ميريخت و او را بمرز جنون و اعتراف به حقايق ميكشاند.

اما علت چكه كردن شير آب را همه ميدانند و آن فرسودگي لاستيك مخصوصي است كه در داخل شير آب قرار گرفته و با تعويض آن رفع ميشود.
نوع ديگري از شير آب هست كه داراي لاستيك نبوده و چنانكه بمرحله چكه كردن برسد چاره اي جز عوض كردن نميماند. همان شيري كه براي بابا خريدم.

يك غم بزرگ بنام تعويض لاستيك شير آب!

اگر روزي شما نيز با در زدن همسايه تان از خواب بيدار شويد و بشما بگويد باك ماشينتون چكه ميكه چكار ميكنيد؟ به احتمال زياد صبحانه نخورده ميرويد و آنرا بررسي ميكنيد و در كمتر از يك ساعت به تعميركار ميسپاريد تا درستش كند.
اما اگر فرزندتان بشما بگويد شير دستشويي چكه ميكند آنوقت چكار خواهيد كرد؟! سوال سختي نيست، ميگوييد باشه عزيزم سر فرصت يه كاريش ميكنم.
چرا اينهمه تفاوت رفتار در ارتباط با دو موضوع مشابه هم؟
اولين دليلش اينه كه بنزين هر ليترش هزار تومن به بالاست ولي آب هر هزار ليترش هزار قران به بالاست!!
دومين دليلش اينه كه درست كردن باك بنزين كار شما نيست و قطعا بايد به متخصص بسپاريد ولي تعويض شير يا لاستيك را فكر ميكنيد كه هر چقدرم فني نباشيد و اهل قلم و علم و هنر باشيد از عهده اين يه كار كه برمياييد و چرا بسپريد به يك تعميركار ناآشناي گران قدر به بالا!
سومين دليلش خيلي ساده: حتما الانه وقت اينجور كارا رو اصلا نداريد!!

اگرچه لاستيك آب چندان قيمتي ندارد ولي آنچه كه مايه ناراحتي است وقتيست كه بايد براي تعويض آن مصرف شود.
بستن فلكه اصلي خانه و استفاده از ابزارهاي مخصوص و نيرو بازوي زياد براي غلبه بر رسوبات و زنگار هاي قرون وسطا و دقت زياد در امر مراحل تعويض و هدر روي مقدار زيادي از آب داخل لوله كشي است كه مايه دلخوري و نگراني ميشود و اگر شانس داشته باشيد و فروشگاه لوازم لوله كشي نزديك منزلتان باشد و آدم خوبي هم باشد و يك لاستيك نامرغوب مواد كهنه (همان لنگه كفش آسياب شده معروف) را بشما نفروشد. اينها همه از مواردي هستند كه بر غم آدمي مي افزايند!
و اين تازه يك طرف قضيه بود طرف ديگر اينكه موقع خريد اين شير آلات، بسيار به ظاهر شيك آن توجه داشتيد و اگر كوچكترين خشي را روي آن ميديديد پس ميداديد اما از آنجا كه باز كردن و بستن هر مدلي از شير آلات روش مخصوص بخود دارد، گاهي اوقات براي تعويض يك لاستيك ساده، صدمات ديگري به آن وارد ميشود؛ زخمي كردن و حتي شكسته شدن بعضي قطعات در هنگام نصب و وا نصب، گم شدن يك پيچ كوچك و بدتر از همه معيوب شدن ابزارتان... شما را از انجام اينگونه كارهاي تعميرات منزل پاك نااميد ميكند.

اما چرا لاستيك شير آلات فرسوده ميشود؟

دلائلي كه باعث فرسودگي لاستيك ميشوند عبارتند از:
1- مواد پلاستيكي تحت اثر گرما و نيز فشار و سايش دچار تجزيه ميشوند و حالت اوليه شان را از دست ميدهند. و هر چه مواد نامرغوب تر باشد سرعت فرسودگي بيشتر است. پس هنگام خريد لاستيك شير اگر سعي كنيد سخاوتمندانه بهترين آنرا و ترجيحا از مراكزي مثل (تهران) حسن آباد تهيه كنيد، مطمئن تر خواهيد بود. و براي آب گرم حتما لاستيك مقاومي كه تحمل دما بالا را داشته باشد خريداري كنيد.

2-  اما گاهي ميبينيد كه تازگي لاستيك را عوض كرديد ولي بعد چند روز باز شير چكه ميكند اگر درست عمل كرده باشيد؛ اشكال از جاي ديگر است. ممكن است كه شن در لوله باشد و در زير لاستيك رفته و مانع از سفت شدن شير شده و دچار چكه ميشود.
قبل از اينكه بار ديگر آچار بدست شويد يك سطل آب زير شير گذاشته و شير را بسرعت تا ته ته باز كرده و چند ضربه سنگين ولي آرام بر روي فلكه آن بزنيد تا شايد شن ها در اثر فشار آب بيرون بيفتند. چند بار شير را باز و بسته و ضربه نوازي كنيد؛ احتمالا مشكل رفع خواهد شد. اگر ناچار شديد مجددا لاستيك را عوض كنيد يك بار بدون سر فلكه، فلكه اصلي منزل را باز كنيد كه اگر در مسير لوله كشي، شن وجود داشت، براحتي خارج شده سپس لاستيك را عوض نماييد. عملا مشاهده شده قلوه سنگ هايي (!) در داخل لوله وجود دارند و بايد با سقوط آزاد و فشار بالا خارجشان كرد!
وقتي ماموران سازمان آب، رفع تركيدگي منطقه اي را انجام ميدهند، مقداري شن وارد شبكه شده و مشتركين را دچار اينگونه مشكلات ميكنند.

3- شايد مشكل از وجود شن نباشد بلكه در شير شما درست زير لاستيك آن دچار خراشيدگي شده (كه ميتواند مراتبط با شني قبلي باشد كه حالا خارج شده است) و فلز مسي يا برنجي آن، لاستيك را ميسايد و از بين ميبرد. البته وسيله خاصي است براي سائيدن و صيقلي دادن كف زير لاستيك شير كه اگر آنرا نداشتيد بهرحال با يك وسيله سعي كنيد ببينيد ميتوانيد محل خراشيدگي را ترميم كنيد . نهايتا ممكن است ناچار به تعوض شير شويد.
گاهي هم مثل شير قديمي بابا انقدر سفت بسته شده كه دنده مخصوص بالا پايين بر آن، دنده به دنده شده كه بهتر است كلهم شير، عوض شود.

چرب كردن را فراموش نكنيد!

بد نيست هنگام تعويض لاستيك شير، مقداري گريس و يا روغن جامد خوراكي را به بخش داخلي شير آغشته نماييد، بخصوص دنده بالا پايين برنده را كاملا چرب كنيد تا فلكه شيرتان نرم تر شده و كمتر دچار سايش شود. و نيز ابزارتان را بعد از اتمام كار شستشوي كامل نموده و سپس خشك كرده، آنگاه آنها را نيز كمي چرب كرده و در جعبه سربسته قرار داده تا براي دفعه بعد فرسوده و زنگار گرفته نشوند.

يك نكته بسيار ظريف!

همانطور كه مقدمتا ذكر شد تعويض لاستيك ميتواند منجر به بروز معضلات غير قابل پيش بيني و خسارت بيشتر شود و براي پرهيز از تكرار اين تراژدي غمناكي، به اين يك نكته كوچك اما استراتژيك توجه داشته باشيد كه مطمئنا تاثير بسزائي در عمر اين يك تكه لاستيك كوچك خواهد داشت:
وقتي لاستيك شير را عوض ميكنيد روزهاي اول ماه عسل خواهيد ديد كه خيلي نرم بسته ميشود ولي بتدريج ناچاريد شير را بيشتر سفت كنيد تا آب چكه نكند.
از آنجا كه لاستيك داراي انعطاف است هر چه شما آنرا سفت تر ببنديد فشردگي بيشتري حاصل ميشود و خيلي زود لاستيك ساختارش را از دست ميدهد.
براي اينكه يك لاستيك بيشترين دوام را داشته باشد سعي كنيد كه مرز سفت شدن آنرا پيدا كنيد.
البته شيرهايي هستند كه امكان خيلي سفت شدن را نميدهند كه بيشتر آنها غير لاستيكي هستند (به اصطلاح شير گازي هستند) اما براي شير هاي لاستيكي معمولي يك علامتي بگذاريد تا فلكه را بيشتر از آن سفت نكنيد (مثلا زاويه لبه فلكه را) و فقط در حد و مرز بسته شدن و قطع كامل آب سفت شود و نه بيشتر و رعايت همين نكته ساده باعث ميشود كه شايد تا 20 سال تمام و يا بيشتر از آن، لاستيك حالت خود را از دست ندهد. اين موضوع كاملا آزمايش شده است و هيچ مبالغه ائي در كار نيست.

شيرهاي پيچي (لاستيك دار) بهتر است يا اهرم دار؟

اگر مورد مربوط به سفت كردن كه در فوق ذكر شد را رعايت كنيد نيازي به نگراني تعويض لاستيك آن نيست چراكه شيرهاي اهرم دار بيشتر بخاطر عدم استفاده از لاستيك است كه مورد توجه ميباشند. البته راحتر باز و بسته ميشوند.
شير اهرم دار بيشتر در معرض خطر چكه كردن قرار دارند. كافيست يك بار يك ريزه شن كه شكل خاصي داشته باشد و در بين توپي باز و بسته شدن گير كند، آنگاه ديگر اين شير برايتان شير بشو نخواهد شد!