اتفاقي تازه براي درياچه اروميه

تاریخ انتشار: 94.11.30 12:39
شهروند. زمستان به پايان نزديک است و حالا خبرهاي خوشي از درياچه اروميه به گوش مي‌رسد؛ با افزايش 51 سانتيمتري تراز سطح آب، تمام پهنه آبي درياچه اروميه آبگيري شد.

جديدترين عکس ماهواره‌اي ناسا از درياچه اروميه در 26 بهمن‌ماه 1394 نشان مي‌دهد که علاوه بر پرآب‌تر شدن قسمت شمالي درياچه، بخش‌هايي از قسمت جنوبي هم که در ماه‌هاي اخير، کاملاً خشک بود، اکنون داراي آب است و ارتفاع آب به چند سانتيمتر مي‌رسد.

پس از بارش‌هاي اخير در کنار پرداخت حق‌آبه زيست‌محيطي درياچه اروميه از سد بوکان و لايروبي رودخانه‌ها، تراز سطح آب درياچه اروميه در روز 26 بهمن ‌سال جاري به 1270.55 متر از سطح دريا رسيده است. اين تراز افزايش 51 سانتيمتري نسبت به پايين‌ترين سطح تراز آب درياچه در روز دوم آبان‌ماه و افزايش 2 سانتيمتري نسبت به 19 بهمن‌ماه را نشان مي‌دهد.

به گفته‌ هادي بهادري - نماينده استاني ستاد احياي درياچه اروميه - «درياچه درحقيقت بسيار کم‌عمق است. عمق آب در بخش‌هايي از پهنه آن به‌ويژه در بخش جنوبي که در ماه‌هاي گذشته خشک بوده، تنها 5 تا 10 سانتيمتر است.»

عکس ماهواره‌اي ناسا از درياچه اروميه
او درباره دلايل افزايش 51 سانتيمتري تراز سطح آب درياچه، به «شهروند» گفت: «حق‌آبه درياچه از سد بودکان از دهم بهمن‌ماه درحال پرداخت‌شدن است. پيش از اين زماني که مازاد آب از سد بوکان رهاسازي مي‌شد، به درياچه نمي‌رسيد و پيش از ورود به بخش عميق‌تر، پخش مي‌شد. با راه‌اندازي، کانال اتصال زرينه‌رود و سيمينه‌رود، آب به نقاط عميق‌تر درياچه مي‌رسد و به اين ترتيب حق‌آبه زيست‌محيطي درياچه از سد بودکان و رودخانه‌هاي منطقه وارد درياچه اروميه مي‌شود.»

بهادري درباره اينکه حق‌آبه زيست‌محيطي سد بوکان چقدر است و دريچه‌هاي سد تا چه زماني باز خواهند بود، توضيح داد که «دريچه‌هاي سد تا پايان‌ سال يا به عبارتي تا عيد باز خواهند بود و 130 ‌ميليون مترمکعب آب را وارد درياچه خواهد کرد. پس از آن درياچه‌ها براي تأمين آب کشاورزي بسته خواهند شد تا ارديبهشت‌ماه به کشاورزان پرداخت شود.»

او در پاسخ به اينکه "اين ميزان آب، چه مقدار سطح آب درياچه اروميه را افزايش خواهد داد؟"، يادآوري کرد که «درياچه اروميه چهار‌ هزار کيلومتر وسعت متوسط دارد و به اين ترتيب هر 40 ميليون مترمکعب، مي‌شود 10 سانتيمتر آب. اين عدد زيادي نيست و ارتفاع زيادي نخواهد بود. براي افزايش ارتفاع آب درياچه اروميه تلاش مي‌کنيم تا آب اضافه‌اي پشت سد نماند و تبخير شود، حداقل پس از ورود به درياچه، تبخير شود تا جلوي بلندشدن نمک و برخاست‌هاي نمکي را بگيرد يا کاهش دهد.»

بهادري ادامه مي‌دهد: «رودخانه‌ها لايروبي شده‌اند، آب باران و برفي که باريده است، از طريق اين رودخانه‌ها به درياچه رسيده و باعث شده تمامي پهنه درياچه هرچند کم‌عمق اما آبگيري شود.»

نماينده استاني ستاد احياي درياچه اروميه، با اشاره به اينکه "لايروبي رودخانه‌هايي همچون، شهرچاي، مهاباد چاي، نازلو، آجي چاي و ... به افزايش سطح آب درياچه کمک مي‌کنند"، يادآوري کرد: «بحث مهم ديگري که مي‌تواند به تأمين آب مورد نياز براي احياي درياچه کمک کند، پساب فاضلاب تبريز است. 15 سالي مي‌شود که هر‌ سال 150 ‌ميليون متر مکعب آب به‌واسطه لوله‌اي به قطر دو متر، وارد اين شهر مي‌شود و پساب آن بدون اينکه تصفيه شود و به چرخه آب بازگردد، رها شده است. برنامه اين است که پساب فاضلاب تبريز تصفيه شده و وارد درياچه شود. عمليات اجرايي اين طرح به‌زودي آغاز خواهد شد.»

او درباره اينکه چند‌ سال است درياچه به‌طور کامل پر آب نيست، هم گفت: «در دو يا سه سال گذشته وضع اصلاً خوب نبوده است. سطح درياچه هر سال 30 تا 40 سانتيمتر پايين مي‌رفت. در حال حاضر هم وضع خيلي اميدوارکننده نيست، زيرا تابستان اين ميزان آبي که در درياچه جمع شده و باعث آبگيري چند سانتيمتري سطح آب درتمامي پهنه آبي درياچه شده است، تبخير مي‌شود و دوباره بخش‌هايي از درياچه به‌ويژه بخش جنوبي خشک خواهد شد.»

بهادري با تأکيد بر اينکه "هرچه سطح آبي که اکنون در درياچه جمع شده بيشتر باشد، در تابستان کمتر با خطر برخاست‌هاي نمکي روبه‌رو خواهيم بود، ادامه داد: «گردهاي نمکي اجازه حيات را مي‌گيرند. بايد هرکاري مي‌توانيم بکنيم تا جلوي طوفان‌هاي نمکي و بلندشدن نمک از سطح درياچه را بگيريم تا تجربه خشک‌شدن درياچه آرال تکرار نشود، تجربه‌اي که باعث شده بيش از 500 هزار نفر درحاشيه آرال دچار تنگي‌نفس شوند. به همين دليل بايد براي افزايش سطح آب درياچه تلاش کنيم، زيرا اين ميزان آب پيش از تابستان ‌سال آينده يعني در خردادماه تبخير مي‌شود و در تابستان جنوب درياچه کاملاً خشک خواهد شد.»

هرچند عمق آبي که در درياچه قرار دارد، زياد نيست و نماينده استاني ستاد احياي درياچه اروميه معتقد است که ميزان آب در خردادماه تبخير مي‌شود و قسمت جنوبي درياچه دوباره خشک خواهد شد، اما در آخرين تصويري که ماهواره ناسا از درياچه اروميه در 26 بهمن‌ماه ثبت کرده است، علاوه بر پرآب شدن قسمت شمالي درياچه، بخش‌هايي از قسمت جنوبي آن هم که تا آذرماه کاملاً خشک بود، داراي آب است و قسمت جنوبي که در عکس آذرماه به شوره‌زاري شباهت دارد، داراي آب ديده مي‌شود.

منبع خبر