عيسي کلانتري تشريح کرد: موانع احياي درياچه اروميه

ايسنا. دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه اذعان داشت: ستاد احياي درياچه اروميه کمتر از يک سال است که وارد امور اجرايي و عملياتي شده و فرصت کافي براي انجام امور اجتماعي لازم را ندارد، ولي ناچار است يک سري اقدامات فوري و اضطراري را به منظور احيا انجام دهد.

عيسي کلانتري در نشستي که در خانه کشاورز به منظور ارائه گزارش کار کارشناسان ايراني اعزامي به آمريکا برگزار شد، با اشاره به اينکه مسير ستاد احياي درياچه اروميه به کمک برنامه ريزي‌هاي صورت گرفته با محوريت دانشگاه صنعتي شريف درست انتخاب و انجام شده است، گفت:‌ کليات مسير و حرکت آن صحيح بوده و بايد در مسير حرکت اصلاحات لازم صورت بگيرد و بايد چنين سفرهايي با انگيزه کسب تجربه تداوم يابد.
وي در ادامه افزود: سفر به کشور آمريکا دربردارنده چند نکته مهم است که بايد از تجربيات مفيد اين کشور استفاده کنيم و تجربيات غلط آن‌ها را کنار بگذاريم.
کلانتري با اشاره به اينکه پنج ميليون نفر ساکن حاشيه درياچه اروميه هستند، اظهار کرد: در صورت خشک شدن درياچه بايد بيش از دو ميليون نفر تنها از شهر تبريز خارج و جابجا شوند و امروز شاهديم علاوه بر شهر تبريز شهر اروميه هم در مسير ريزگردها، مورد تهاجم آن‌ها قرار گرفته است.
وي با تاکيد برا ينکه نمي توانيم منتظر بمانيم بعد از از بين رفتن شهرهاي تبريز و اروميه وارد عمليات و اجرا شويم، گفت:‌ در کشورهايي مثل آمريکا 30 سال است که فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي شروع شده ولي ستاد احياي درياچه اروميه کمتر از يک سال است که وارد امور اجرايي و عملياتي شده و فرصت کافي براي انجام امور اجتماعي لازم را ندارد، ولي ناچار است يک سري اقدامات فوري و اضطراري را به منظور احيا انجام دهد.
دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه با اشاره به اينکه ظرفيت درياچه اروميه 30 ميليارد مترمکعب است و در 20 سال گذشته، 18 درصد بارش‌ها کم شده است، گفت:‌ حق‌آبه درياچه در طي اين بيست سال از طريق انسان و طبيعت از آن گرفته شده است.
وي با اشاره به اينکه ستاد احياي درياچه اروميه نمي‌خواهد نان کسي را ببرد و به کسي زور بگويد گفت: کسي نمي خواهد يک هکتار باغ از اراضي را خشک کند اما طبق مصوبه دولت مي‌تواند جلوي توسعه حتي يک هکتاري باغ را بگيرد. کسي نمي خواهد زراعت ديمي را به زراعت آبي بازگرداند. سياست دولت اين است که يک هکتار کشت ديمي نيز به آبي تبديل نشود.
کلانتري با اشاره به اينکه بايد ميزان توليدات کنوني کشاورزي منطقه را با مصرف 50 درصد آب کنوني داشته باشيم افزود: در اين شرايط ناچار هستيم آب کشاورزان را براي حفظ کشور ببنديم و ميزان هزار و 300 متر در ثانيه آب از کشاورزان بخريم تا 40 ميليارد مترمکعب آب را کاهش دهيم.
وي با اشاره به اينکه اگر دست روي دست بگذاريم تا پنج يا ده سال ديگر کشور با اين روند از بين رفته و کشوري با نام ايران باقي نخواهد ماند که بخواهيم آن را احيا کنيم، گفت: بايد 40 درصد آب به منظور تعادل بخشي ذخيره آب سفره‌هاي زير‌زميني و افزايش حق‌آبه درياچه اروميه کاهش يابد و در حالي‌ که 58 درصد آب‌هاي زير زميني مصرف مي‌شود تنها 38 درصد اين سفره‌هاي زير‌زميني قدرت تجديد‌پذيري دارند.
دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه با تاکيد براينکه کارشناسان بايد بر مبناي واقعيت‌ها براي درياچه و کشور نسخه نويسي کنند گفت: واقعيتها حاکي از اين است که کشور در حال تهديد است و در حال حاضر خراسان، کرمان و همدان از دست رفته است و آذربايجانات در شرف از دست رفتن هستند و نبايد بشينيم و روند از بين رفتن شهرها را تماشا کنيم چون در حال حاضر از تعداد 40 ، 50 تالاب کشور حتي يک تالاب زنده هم وجود ندارد.
وي با بيان اينکه چطور در موارد ضرورت و اضطرار کشور نوجوانان 16 ساله را به جبهه مي فرستادند ولي الان نمي شود به کشاورز گفت بالاي چشم‌ات ابرو است، افزود: فرصتي نداريم که 15 سال کار فرهنگي کنيم و وزارت نيرو تشکل‌هاي فرهنگي مربوطه را ايجاد کند و بعد وارد فاز عمليات و اجرا شويم. اگر منتظر پيشرفت اين روند فرهنگي و کسب رضايت مصرف‌کنندگان و کشاورزان باشيم درياچه و کشور از بين مي رود؛ بلکه بايد همه امور به طور تلفيقي انجام شود.
کلانتري با بيان اينکه کشاورزان آذربايجان غربي تنها براي کارخانجات واقع در اين استان مي‌توانند توليد چغندر‌قند داشته باشند و خروج اين محصول را به ساير استان‌ها نخواهيم داشت، گفت:‌ هزينه حمل و نقل چغندرقند از آذربايجان غربي به ساير استان ها 22 ميليون دلار است، در حالي که توليد شکر در کشور 18 ميليون دلار است و 63 ميليون متر مکعب از حق‌آبه درياچه اروميه براي اين محصول صرف مي‌شود.
وي با بيان اينکه انتقاد کردن خيلي راحت است، گفت: من به نظر کارشناسان اهميت مي دهم و انتقادات آن‌ها را مي پذيرم اما ستاد احياي درياچه اروميه مجري کار نيست. مجري، دستگاه هاي اجرايي مثل سازمان محيط زيست، جهاد کشاورزي‌ و وزارت نيرو هستند.
کلانتري با اشاره به اينکه نبايد در عملکرد ستاد تنها بخش خالي ليوان را ديد، گفت:‌ در استان هاي آذربايجانات گردهمايي‌هاي بسياري در مورد کاهش مصرف آب با حضور کشاورزان برگزار شده که خود من حداقل در 10 مورد آن شرکت داشته‌ام و درجريان بوده‌ام که استانداران و فرمانداران زانو به زانو با کشاورزان صحبت مي‌کنند و امام جمعه اين استان‌ها به جاي صحبت در مورد مسائل سياسي، از احياي درياچه حرف مي زنند و در مساجد، مدارس، دانشگاه‌ها، شوراهاي شهر درباره بحث کاهش مصرف آب با شهروندان گفت‌و‌گو مي‌شود.
دبير اجراي ستاد احياي درياچه اروميه با تاکيد بر اينکه کار اجتماعي، مثل کارهاي سازندگي و ساخت سد نيست که در صورت تامين بودجه به سرعت محقق شود، گفت: ناچاريم درياچه اروميه را زنده نگه داريم و براي احياي درياچه حداقل 14 ميليارد متر مکعب آب لازم است، در حالي‌که ظرفيت اين درياچه بيش از دو برابر اين عدد است و 22 ميليارد متر مکعب متوسط آب درياچه بوده است.
کلانتري با تصريح بر اينکه هيچ محدوديت مالي در زمينه همکاري با دانشمندان داخلي و خارجي براي احياي درياچه اروميه وجود ندارد، اظهار کرد: من 14 سال به طور مستقيم در دولت بودم و شاهدم هيچ وقت وضع مالي دولت غير از سال 62 به بدي سال پيش نبوده و با اين حال هر چه براي احياي درياچه خواسته‌ايم دولت در اوج بي پولي با حاتم بخشي در اختيار ما قرار داده است.
وي با بيان اينکه "روحاني" يک استراتژيست است و از روي هوا و هوس تصميم به احياي درياچه نگرفته گفت:‌ دولت آگاه است که اگر کل هزينه احياي درياچه اروميه 6 ميليارد دلار باشد، هزينه انتقال و جابجايي شهر 100 هزار دلار خواهد بود.
دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه با اشاره به بودجه 2 هزار ميليارد توماني تخصيص يافته براي احياي درياچه اروميه افزود: دستگاه‌هاي اجرايي کمبود بودجه براي احيا ندارند، مگر توانش را نداشته باشند که مي توانيم اين امر را ثابت کنيم و گزارش نظارتي خود را مبني بر اينکه هر يک از دستگاه‌هاي مختلف اجرايي تا چه حد در زمينه احيا فعاليت داشته اند، را به دولت ارائه خواهيم داد.
وي با تاکيد بر اينکه وقتي دولت دو ميلياردتومان براي احياي درياچه اروميه تخصيص مي‌دهد، نشانگر اين است که اين مسأله براي دولت مهم است، گفت:‌ جابجايي نيروي انساني که در زمان جنگ ايران و عراق در شيراز، اصفهان و تهران رخ داد براي يک ميليون و 100 هزار نفر بود که شهرها را پر از فساد کرد، در حالي‌که براي خشک شدن درياچه بايد 5 ميليون نفر جابجا کرد که هزينه بسياري را مي‌طلبد.
کلانتري با بيان اينکه مديريت آب منطقه آذربايجان غربي به مسئوليت وظيفه قانوني خود در مورد بستن چاه هاي غير مجاز عمل نمي‌کند، گفت: مديريت آب منطقه مدعي است وقتي قصد بستن چاه غير مجازي ساکنين حاشيه سيمينه رود را دارد به اين فکر مي‌کند که زندگي آن‌ها با بستن چاه ها به هم مي‌ريزد و در اين شرايط که مديريت آب منطقه نمي‌تواند به وظايف قانوني خود عمل کند، طبيعي است که وضع آب کشور به اين جا برسد.
وي با اشاره به ضرورت تقويت گروه‌هاي پايش ستاد احياي درياچه اروميه گفت:‌ حسن گروه‌هاي پايش اين است اگر هر موقع متوجه اشکال يا اشتباهي در طرح‌ها يا برنامه‌هاي اجرايي شويم امکان اصلاح فراهم مي‌شود.
مسعود تجريشي، مدير دفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه با اشاره به اينکه نشست امروز يکي از جلسات کارگروه راهبردي احياي درياچه اروميه بوده است، گفت: ستاد احياي درياچه اروميه مي‌تواند در راستاي اهداف خود از تمام نظرات و تجربيات گسترده و متنوع اين کارگروه‌ها استفاده کند.
وي در ادامه افزود: يک گروه 12 نفره طي سفري به آمريکا از 4 درياچه واقع در اين کشور که تا حدي مشابه درياچه اروميه است بازديد کردند و هيأت اعزامي به اين سفر که از سازمان‌هاي مختلف با ديدها و جهت‌گيري‌هاي متفاوت بودند ارزيابي و دستاوردهاي خود را از سفر ارائه کردند تا ببينيم کدام يک از تجربيات آن‌ها براي درياچه مفيد خواهد بود.
تجريشي با اشاره به اينکه در اين جلسه نظرات دستگاه‌هاي سازمان محيط زيست، دانشگاه‌هاي منطقه و بزرگ کشور، سازمان جنگلها و مراتع، موسسه ژئوفيزيک دانشگاه تهران،‌ سازمان زمين شناسي، کارشناسان حوزه آب کشاورزي و محيط زيست با نگاه‌ها و جمع‌بندي‌هاي مختلف ارائه شد، اظهار کرد: اگر بخواهيم برخي اقدامات را اجرا کنيم و با مطالعه کتاب و مقاله دست به اقدام بزنيم ممکن است آن کار در جايي ديگر انجام شده ولي اثربخش نبوده است.
وي با بيان اينکه هدف از اين سفر اين است که ببنيم در حال حاضر در کشورهاي جهان در مواجهه با اين امر چه اقداماتي صورت مي گيرد گفت: براي دستيابي به اين تجربيات عملي بايد به اين مناطق سفر کرد تا توسط کساني که در اين مناطق کار مي‌کنند راهنمايي‌هاي لازم صورت گيرد. اين طرح‌ها مي‌توانند براي ما از اين جهت هم مثبت باشند که ايده و تجربيات جديدي براي ارائه به جامعه جهاني داشته باشيم و در نتيجه اين تعاملات دستاوردهايمان را به ساير کشورها ارائه کنيم تا آن‌ها متوجه توانايي بالاي ايران در اين زمينه شوند.
منبع خبر