توقف احداث 4 سد براي تثبيت آب در درياچه اروميه
تاریخ انتشار: 93.07.09 8:44
مهر. يک مقام مسئول در وزارت نيرو از توقف احداث 4 سد
براي تثبيت آب در درياچه اروميه خبر داد و گفت: ساخت سد سيمينه‌رود، باراندوز و
نازلو در استان آذربايجان غربي و سد ليلان چاي در آذربايجان شرقي متوقف و آب
ذخيره شده سد شهيد مدني هم فقط براي درياچه اروميه اختصاص يافت.
سيدمرتضي موسوي با اشاره به وضعيت حوضه آبريز درياچه اروميه در سال آبي گذشته و
اقدام‌هاي انجام‌شده براي تثبيت آب اين درياچه گفت: در ماه‌هاي اخير وزارت نيرو
سدهايي را که موجب افزايش برداشت از منابع آب حوضه مي‌شد ساماندهي کرد که در اين
راستا شاهد توقف احداث سد سيمينه‌رود، باراندوز و نازلو در استان آذربايجان غربي و
سد ليلان چاي در آذربايجان شرقي بوديم و آب ذخيره شده سد شهيد مدني هم فقط براي
درياچه اروميه اختصاص پيدا کرد.
مديرکل دفتر مديريت به‌هم پيوسته منابع آب حوضه درياچه اروميه اظهارداشت: رهاسازي
آب سدها در دوره تثبيت درياچه و تا زمان انتقال آب از حوضه‌هاي مجاور و تغيير الگوي
مصرف کشاورزي در اين حوضه موثر خواهد بود و اميدواريم پس از سال 98 دوره احياي
درياچه آغاز شود.
وي با تاکيد بر کاهش قابل توجه ميزان بارش و روان‌آب‌هاي سطحي در حوضه آبريز
درياچه اروميه بيان داشت: روند بلندمدت آب تجديدشونده اين حوضه 8 ميليارد و 800
ميليون مترمکعب بوده که اين روند در 18 سال اخير به هم خورده و حجم آب تجديدشونده
و ميزان روان‌آب‌هاي حوضه به 7 ميليارد و 24 ميليون کاهش پيدا کرده است.
موسوي درباره ميزان بارش حوضه اروميه در سال آبي گذشته (93-92) گفت: در اين سال اين
حوضه در مجموع 228 ميلي‌متر بارش داشته که در مقايسه با سال آبي پيش از آن 23 درصد
و در قياس با ميانگين بارش بلندمدت 32 درصد کاهش بارندگي ثبت شده است؛ روان‌آب‌هاي
حوضه نيز به شدت کاهش داشته به طوري که تا 50 درصد کاهش روان‌آب داشته‌ايم. اين
ميزان کاهش، تاثير عمده‌اي بر آب ورودي درياچه داشته است.
اين مقام مسئول در درياچه اروميه ادامه داد: ميزان بارش در اين حوضه در سال هاي
اخير از 385 به 317 ميلي‌متر رسيده و با کاهش 68 ميلي‌متر بارندگي مواجه بوده اما
از طرفي ميزان مصرف حوضه به ويژه در بخش کشاورزي افزايش پيدا کرده است.
وي با بيان اينکه بحث مديريت مصرف بايد از بخش کشاورزي آغاز شود گفت: 92 درصد مصرف
آب کشور در بخش کشاورزي است و اگر ما بخواهيم براي پايداري منابع آب کشور گامي
برداريم، بايد راه هاي کاهش مصرف آب کشاورزي همچون اصلاح روش‌ها و استفاده از
سامانه‌هاي جديد آبياري را تقويت کنيم.
موسوي ادامه داد: در حوضه آبريز درياچه اروميه به دليل عدم تعادل ميان آب
تجديدشونده و مصرف، آب ورودي به درياچه کاهش يافت و اين درياچه به صورت خاموش، سال
به سال از تراز اکولوژيک خود پايين آمد و در زمان حاضر تراز آب در کمترين ميزان
ممکن قرار گرفته و نسبت به تراز اکولوژيک 3.9 متر پايين‌تر است.
مديرکل دفتر مديريت به هم پيوسته منابع آب حوضه درياچه اروميه با اشاره به اقدام
موثر دولت براي احياي درياچه گفت: در زمان حاضر کارگروه ملي نجات درياچه با حضور
معاون اول رئيس جمهور و شماري از وزيران دولت و در سطح بعدي ستاد احياي درياچه با
محوريت دانشگاه شريف و با استفاده از تجربه‌ها و مشارکت علمي شماري از استادان
دانشگاه‌هاي کشور از جمله دانشگاه تبريز و اروميه در اينباره فعاليت مي‌کنند.
وي از تصويب 26 مصوبه و 98 طرح اجرايي براي احياي درياچه خبر داد که در زمان حاضر
اين طرح‌ها در مرحله تامين اعتبار قرار دارد. موسوي درباره وضعيت سدهاي اين حوضه
گفت: در تمامي سدهاي حاشيه درياچه اروميه 28 درصد آب تجديدشونده اين حوضه در پشت
سدها ذخيره مي‌شوند که اين حجم آب موردنياز براي کشاورزي حدود 180 هزار هکتار از
زمين‌هاي پايين دست خود را تامين مي‌کنند.
موسوي درباره بحث رهاسازي آب از پشت سدها براي درياچه اروميه اظهارداشت: در اين طرح
تمامي جوانب کار بايد در نظر گرفته شود؛ برخي از اين سدها همچون سد بوکان، عمده آب
موردنياز شهرها و روستاهاي استان آذربايجان شرقي و غربي را تامين مي‌کنند؛ از طرفي
بزرگترين شبکه آبياري که بيشترين سطح زيرکشت را دارد، حوضه زرينه رود است که از
همين سد بوکان تامين مي‌شود.
وي ادامه داد: اگر مي‌خواهيم اقدامي براي رهاسازي آب از سدها براي تغذيه درياچه
انجام بدهيم، بايد به اين هم فکر بکنيم که معيشت کشاورزان چه خواهد شد؛ چرا که
کشاورزي منطقه وابسته به اين سدهاست.
مديرکل دفتر مديريت به هم پيوسته منابع آبريز حوضه درياچه اروميه با تاکيد بر اهميت
دوره تثبيت درياچه گفت: براي دوره تثبيت درياچه به اين جمع بندي رسيده‌ايم که براي
نتيجه بخش بودن ساير اقدام‌هاي انجام شده، بايد به سمت رهاسازي آب از سدهاي موثر
همچون سد بوکان برويم و اين دوره تثبيت را تا سال 98 ادامه دهيم. در شبکه آبياري و
زهکشي پاياب سد بوکان، بخش کشاورزي استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي ذينفع هستند
که در اين منطقه هم زمين‌هاي زراعي و هم باغ‌هاي ميوه قرار دارند.
موسوي ادامه داد: شايد بتوانيم با جلب همکاري کشاورزان، آب کشت‌هاي يکساله را قطع
کرده و با توافق با مردم خسارت پرداخت کنيم، اما براي باغ‌ها نمي‌توان کاري کرد؛
هم اکنون بررسي‌هايي در دست انجام است تا بتوانيم به روش‌هاي مختلف آب باغ‌هاي
کشاورزي منطقه را تامين کنيم و بتوانيم بخشي از آب سد بوکان را براي درياچه اروميه
رهاسازي کنيم، مشروط بر اينکه بتوانيم همراهي اجتماعي را در منطقه جلب کنيم.
وي تصريح کرد: رهاسازي آب در دوره تثبيت درياچه و تا زمان انتقال آب از حوضه‌هاي
مجاور و تغيير الگوي مصرف کشاورزي در اين حوضه موثر خواهد بود و اميدواريم پس از
سال 98 دوره احياي درياچه آغاز شود.
اين مقام مسئول در وزارت نيرو در ارتباط با استقرار مديريت حوضه‌اي در سدها گفت:
قدمت زيادي از استقرار دفاتر مديريت حوضه‌هاي آبريز نگذشته است اما وزارت نيرو هم
اکنون مديريت حوضه آبريز را به صورت سامانه و حوضه آبريز در دست انجام دارد که در
اين طرح سدها به صورت منطقه اي ديده نمي‌شوند و تاثير کلي آنها در محيط زيست، آب
زيرزميني و پايين دست سدها در نظر گرفته مي‌شود.
موسوي با بيان اينکه بازنگري در سدهاي حوضه اروميه با جديت دنبال مي‌شود تصريح کرد:
حتي در جاهايي که سدها مطالعاتي ما توجيه پذير نبودند، کار متوقف شده ضمن آنکه در
برخي سدها نيز حجم مخزن سد فقط براي پاسخگويي به نيازهاي اساسي کاهش يافته تا از
آثار سوء‌برداشت حداکثري جلوگيري شود.
منبع خبر |
