تالاب هامون- مرگ 2 ميليون ماهي بر اثر خشک‌شدن کامل درياچه هامون
تاریخ انتشار: 95.06.23 10:56
ايران. با خشک شدن تالاب بين‌المللي هامون در
هفته‌هاي اخير، بيش از دو ميليون ماهي و بچه ماهي در آن تلف شده و يک فاجعه زيست
محيطي در جنوب شرق کشور رقم خورده که متأسفانه در پي تبليغات متوليان محيط زيست از
بهبود شرايط تالاب هامون، اين امر با بي‌توجهي رسانه‌هاي کشور در چند ماه گذشته
مواجه شده است. با گذشت کمتر از دو سه روز از اعلام مديرکل محيط زيست استان سيستان
و بلوچستان مبني بر رهاسازي مرحله دوم حقابه تالاب بين‌المللي هامون به ميزان 20
ميليون متر مکعب، حالا «پژوهشکده تالاب بين‌المللي هامون » با انتشار گزارشي مصور
از خشک شدن کامل درياچه هامون خبر مي‌دهد.
اين خبر در حالي اعلام مي‌شود که مسئولان سازمان محيط زيست از ابتداي سال تاکنون
بارها مدعي تأمين حقابه و بهبود اوضاع تالاب هامون شده‌اند اما دوماه پيش وقتي
طوفان شديد شن شهرهاي زابل، زهک، هيرمند و بسياري از مناطق سيستان را درنورديد و
راه ارتباطي بيش از 300 روستا را قطع کرد، رئيس سازمان محيط زيست به فاصله يک روز
بعد از طوفان، از آبدار شدن تالاب هامون خبر داد!
در همين حال يکي از مديران سازمان جنگل‌ها و مراتع با انتشار تصاوير ماهواره‌اي
مربوط به هامون و در گفت‌و‌گو با « ايران » از خشک بودن 86 درصد اين تالاب خبر داد
و آب موجود در 14 درصد مابقي تالاب را تنها رطوبت سطحي ناميد.
اين مقام مسئول حتي مدعي شد به جز سيلاب پشت ديوار مرزي که از خاک افغانستان در
بهار امسال وارد ايران شده عملاً هيچ آب ديگري به عنوان حقابه تا آن زمان به تالاب
سرازير نشده است. حالا اما حقيقت تلخ بي‌آب بودن تالاب‌هاي کشور و تخصيص نيافتن
حقابه‌هاي تالاب‌ها توسط وزارت نيرو - آن هم به رغم مصوبه هيأت دولت در سال 93- از
هامون و بختگان و پريشان و جازموريان گرفته تا شادگان و هورالعظيم، با طوفان‌هاي
عظيم شن، تلفات شديد آبزيان و ماهي‌ها، هجوم انواع آفات و ملخ‌ها و آتش سوزي‌هاي پي
در پي در بستر خشکيده تالاب‌ها به ويژه در هورالعظيم و هامون در ماه‌هاي اخير به
منصه ظهور رسيده است.
تنها در يک مورد سازمان آب منطقه خوزستان اقدام به تأمين بخشي از حقابه هورالعظيم
کرد که اين آب نيز به دفعات توسط شرکت نفت مسدود شد تا به تالاب نرسد و امروز موج
عظيمي از مرگ و مير در اين تالاب اتفاق افتاده است به طوري که گزارش جديد و مصور
خبرنگار« ايران» از تالاب هورالعظيم حاکي است گستره تلفات آبزيان به 25 کيلومتري
محل اول مرگ و مير يعني در شمال تالاب هم رسيده و ماهي‌ها همچنان مي‌ميرند.
مرگ دو ميليون ماهي در هامون
از سوي ديگر پژوهشکده تالاب بين‌المللي هامون وابسته به دانشگاه زابل، با انتشار
نتايج بررسي خود روز گذشته اعلام کرد: اين تالاب به‌طور کامل خشک شده است.
اين پژوهشکده مي‌افزايد: «بستر تالاب هامون در تمامي نقاط آن به خشکيدگي کامل رسيده
است جز در مواردي بسيار کم که در اواخر مردادماه با رهاسازي آب از چاه نيمه به‌طور
جزيي آبگيري شده است» اين مطالعه که به استناد تصاوير ماهواره لندست 8 از بستر خشک
تالاب منتشر شده، با نمايش تصاوير ماهواره‌اي تأثير آب رهاسازي شده از منابع داخلي،
ميزان ماندگاري آب در تالاب هامون را نيز بررسي کرده است.
نتايج تصاوير نشان مي‌دهد که 20 ميليون مترمکعب آبي که اواخر مرداد امسال به منطقه
کوچک گردشگري «کوه خواجه» در تالاب هامون رهاسازي شده است، حتي يک ماه نيز دوام
نياورده است. با خشک شدن تالاب بين‌المللي هامون در هفته‌هاي اخير، بيش از دو
ميليون ماهي و بچه ماهي در آن تلف شده و يک فاجعه زيست محيطي در جنوب شرق کشور رقم
خورده که متأسفانه در پي تبليغات متوليان محيط زيست از بهبود شرايط تالاب هامون،
اين امر با بي‌توجهي رسانه‌هاي کشور در چند ماه گذشته مواجه شده است.
اين در حالي است که محبعلي سيستاني، مديرکل شيلات سيستان در اين رابطه گفته است:
بيش از 350 تن ماهي خشک از تالاب هامون جمع‌آوري شده است. اما سعيد محمودي، مديرکل
محيط زيست سيستان و بلوچستان تلفات ماهي‌ها در تالاب هامون را جوسازي اعلام کرده و
همچنان مدعي است: هيچ فاجعه زيست‌محيطي در هامون رخ نداده و حال تالاب هامون بسيار
خوب است!» اين مسئول ارديبهشت امسال نيز ادعا کرده بود که «تالاب هامون به ياري
مسئولان به مرحله تکميلي احيا رسيده است.
محمودي مرداد پارسال نيز در خبري جنجالي اعلام کرد که سيلاب بي‌سابقه وارد تالاب
هامون شده است اما بلافاصله اين خبر از سوي مديرعامل آب منطقه‌اي سيستان و بلوچستان
و فرمانداران شهرستان‌هاي اطراف هامون تکذيب شد.چ
تکذيب آبگيري هامون توسط شيلات و ائمه جمعه سيستان
اظهارنظرهاي اين مسئول حالا اما آن‌قدر جنجال‌ساز شده که حدود يک سال است همچنان
مورد انتقاد ائمه جمعه شهرهاي مختلف سيستان قرار مي‌گيرد.
در تازه‌ترين انتقادها حجت‌الاسلام‌والمسلمين اشرفيان امام‌جمعه شهر علي‌اکبر -
واقع در نزديکي ساحل تالاب هامون - در خطبه‌هاي نماز جمعه دو هفته قبل با اشاره به
سخنان اين مدير، گفت: آقاي مديرکل دم خروس را باور کنيم يا قسم حضرت عباس(ع) را ؟
چرا واقعيت به اين واضحي را انکار مي‌کنيد؟ بياييد از نزديک ببينيد چه بر سر تالاب
هامون و مردم حاشيه آن آمده، تالابي که امروز تبديل به يک بيابان و گورستان ماهي
هاي خشک شده و شما به جاي پذيرفتن اين واقعيت و حل آن فرافکني مي‌کنيد و از نجابت
مردم سوء استفاده مي‌کنيد؟ مگر قرار نبود بعد از ثبت جهاني تالاب حقابه آن گرفته
شود؟
پيش از اين نيز حجت‌الاسلام‌والمسلمين کيخا امام جمعه زابل نيز در خطبه‌هاي نماز
جمعه با انتقاد مستقيم از اخبار غيرواقعي محيط زيست درباره تالاب هامون، از
مسئولان خواست که اطلاعات درست و واقعي به مردم بدهند.
حقابه‌هامون به جاي 50 درصد، يک درصد تعيين شد
با خشک شدن تالاب هامون در 10-15 سال گذشته بيش از 570 هزار هکتار بيابان و کانون
طوفان شن و ريزگرد به جا مانده است، اين در حالي است که اين تالاب براي احيا شدن به
6 ميليارد مترمکعب آب نياز دارد اما وزارت نيرو حقابه اين تالاب را که مي‌بايست به
اندازه 50 درصد کل آب حوضه باشد تنها 60 ميليون مترمکعب (معادل يک درصد نياز
واقعي‌اش!!) تعيين کرده است که از اين ميزان نيز در سال جاري طبق ادعاي معصومه
ابتکار تاکنون دوبار اين حقابه هر بار به ميزان 20 ميليون مترمکعب وارد تالاب شده
اما پژوهشکده تالاب بين‌المللي هامون، احمد علي کيخا نماينده مردم زابل در مجلس و
سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور فقط ورود 20 ميليون مترمکعب آب را - که عملاً رقمي
معادل سه دهم درصد از نياز واقعي اين تالاب است - تأييد مي‌کنند.
تأمين حقابه تالاب آن هم به ميزان 20 ميليون مترمکعب در حالي رخ داده که کيخا
نماينده مردم زابل چندي قبل به «ايران »گفته بود: سه چاه نيمه زابل مجموعاً 660
ميليون متر مکعب و چاه نيمه چهارم نيز حدود 800 ميليون مترمکعب ظرفيت ذخيره‌سازي آب
دارد که در حال حاضر تقريباً همه اين چهار حلقه چاه آب دارند.
اما از اين ميزان آب ذخيره شده در چاه نيمه‌ها که حدود 80 درصد آن به گفته مسئولان
استان صرف کشاورزي و توليد محصولاتي چون سيب، هندوانه، گندم و حتي برنج مي‌شود حدود
يک درصد تنها به درياچه سيستاني‌ها داده شده که نتيجه آن تنها تأمين رطوبت نسبي خاک
بود که از سوي مسئولان محيط زيست، «آبگيري و احياي درياچه» تعبير شد.
منبع خبر |
