فرونشست ۷۵۰ کيلومتري زمين در تهران
تاریخ انتشار: 94/08/05 13:59
مهر/ مرکز پژوهش‌هاي مجلس در گزارشي با اشاره به بروز پديده
فرونشست زمين در بخش‌هاي وسيعي از کشور، اعلام کرد: ۷۵۰ کيلومتر از زمين در تهران
دچار فرونشست شده است.
مرکز پژوهش‌هاي مجلس با ارائه گزارشي درباره بحران آب با محوريت آب‌هاي زيرزميني
اعلام کرد: در بازه سال‌هاي ۲۰۰۰-۲۰۰۹ که اشاره به وضعيت کنوني دارد، نيمي از پهنه
سرزمين ايران در وضعيت خشکسالي قرار دارد ولي در افق ۲۰۳۰ ميلادي اين وضعيت تمام
پهنه ايران را در بر مي گيرد.
براساس مطالعات جهاني براي سال ۲۰۲۵ ميلادي تا ۲.۵ ميليارد نفر، عدم دسترسي به آب
سالم پيش بيني شده است که متاسفانه بايد گفت ۳۰ کشور از اين موسسه آسيب جدي مي
بينند که ايران را نيز شامل مي شود.
در بخشي از اين گزارش آمده است: فرونشست زمين، پديده اي است خزنده و آرام که کمتر
مورد توجه قرار مي گيرد اما امنيت تمام زيرساخت‌هاي کشور مانند راه، راه آهن،
شريان‌هاي حياتي، پل‌ها، فرودگاه ها، ساختمان‌ها، پالايشگاه ها، نيروگاه ها را
تهديد مي کند.
در واقع در بعضي از نقاط کشور به دليل شرايط کوهستاني و زلزله خيز بودن امکان ساخت
و ساز وجود ندارد و در دشت هاي کشور به دليل برداشت بي رويه از منابع آب زيرزميني و
فرونشست زمين، امکان ايجاد سايت ايمن براي پروژه هاي مهم وجود ندارد.
بارش در ايران يک سوم ميانگين جهاني است اما تبخير، ۱۰ درصد از ميانگين تبخير جهاني
بيشتر است. در واقع باران کمتر و تبخير بيشتر. همين موضوع باعث شده که ايرانيان در
ادوار تاريخي هيچگاه به ساخت سدهاي بزرگ روي نياورند.
در خصوص بررسي پديده فرونشست، سازمان زمين شناسي از سال ۱۳۸۴ مطالعاتي را آغاز کرد.
از انواع اين پديده، فروچاله مي باشد که به طور نقطه اي، محلي، لحظه اي و بسيار
پُرخطر رخ مي دهد، مثل فروچاله هاي کبودرآهنگ در استان همدان، يا اختيارآباد در
استان کرمان.
فروچاله هاي جنوب نيروگاه شهيد مفتح همدان مي باشد که همگي در زمين هاي کشاورزي و
طي يکسال اخير شکل گرفته است. تعداد اين فروچاله ها طي ۲۰ سال گذشته ۱۲ عدد بود،
ولي طي يکسال اخير اين تعداد به ۴۳ عدد رسيده است و همچنان در حال افزايش است.
در تهران فرونشست در مناطق جنوبي ۱۷، ۱۸ و ۱۹ تهران در سال ۱۳۸۴ که تا فرودگاه قلعه
مرغي رسيده بود، ۱۷ سانتيمتر در سال اندازه گيري شده بود. وسعت اين فرونشست ۷۵۰
کيلومتر مربع است. اين وضعيت در دشت قزوين با حداکثر فرونشست ۲۴ سانتيمتر در سال
مشاهده شده است. پيش از اين، مديرعامل آب منطقه اي تهران ميزان فرونشست در دشت
ورامين را ۱۳ سانتيمتر، دشت ري ۲۵ سانتيمتر، دشت تهران ۱۴ سانتيمتر و دشت شهريار را
نيز ۳۶ سانتيمتر در سال اعلام کرده بود.
آمار فرونشست در سال ۱۳۸۵ براي دشت‌هاي کاشمر ۲۷ سانتيمر، زرند ۲۵ سانتيمتر، کرمان
۲۲ سانتيمتر، رفسنجان ۳۰ سانتيمتر، اردکان، ميبد و يزد ۹.۵ سانتيمتر، و دشت
گلپايگان ۱۲ سانتيمتر بوده است. جالب آنکه در منطقه اصفهان عليرغم نشست زمين و
بحران آن همچنان هکتارها کشت برنج انجام مي شود.
اين آمار براي دشت تهران در سال ۱۳۹۴ يک ميليمتر در روز يعني ۳۶ سانتيمتر در سال
است. حال آنکه بزرگترين فرونشست در جهان ۳۲ سانتيمتر در سال متعلق به مکزيکوسيتي
بوده است. البته براي دشت رفسنجان در حدود ۶۸ سانتيمتر در سال برآورد مي شود که يک
فاجعه به شمار مي رود.
در مجموع از ۶۰۹ دشت کشور، نيمي از آنها ممنوعه است و مابقي يا فاقد آب هستند يا
داراي آب شورند. در واقع آن چيزي که از منابع آب در اختيار بوده، به شکل نامناسبي
از بين رفته است. ميزان تغذيه آبخوان ها با ميزان برداشت هيجگونه سنخيتي ندارد.
منبع خبر |
